FTP (Dosya Transfer Protokolü) Nedir?

14 Mart 2024

FTP (Dosya Transfer Protokolü) Nedir?

İnternet hayatımıza girdiği günden itibaren sürekli değişiyor ve gelişiyor. Bu değişim ve gelişim internet teknolojisinde yenilikleri de beraberinde getiriyor. Bu yeniliklerle birlikte her geçen gün yeni kavramlarla da karşılaşıyoruz. Her ne kadar bu kavramlar kafa karıştırıcı olsa da bu kavramların işaret ettiği uygulamalar hem kullanımı çok basit hem de internet kullanımını daha güvenli hale getiren uygulamalar olarak karşımıza çıkıyor.

 

İnternet kullanıcılarının dosya aktarımında en çok kullandığı uygulamalardan biri de FTP’dir. Peki FTP nedir? Açılımı “File Transfer Protocol” olan FTP, bir dosya transfer protokolü olarak bilinir ve internete bağlı olan iki bilgisayar arasında dosya transferi gerçekleştirilmesini sağlar. Örneğin bir web siteniz varsa ve bu siteye dosya aktarmak isterseniz bunu FTP uygulaması ile kolay bir şekilde gerçekleştirmeniz mümkün hale gelir. Kısacası FTP yüksek boyuttaki verilerin hızlı bir şekilde iki bilgisayar arasında transfer edilmesini sağlar. FTP hem dosya transferi için hem de dosya indirmek için kullanılabilir.

FTP Nasıl Kullanılır?

FTP kullanım aşamalarına geçmeden önce FTP gerçekleştirebilmek için nelere ihtiyaç duyulur bunlara bakalım. FTP ile dosya aktarımı gerçekleştirebilmek ve protokol komutlarının yorumlanabilmesi için şunlar gereklidir;

 

  • Bağlanılacak bilgisayarın internet adresinin bilinmesi,
  • Bağlanılacak bilgisayarda dosyalara erişim sağlanacak hesabın kullanıcı adı ve şifresinin bilinmesi,
  • Transfer gerçekleştirilecek bilgisayarlarda FTP yazılımının bulunması,
  • Bağlanılacak bilgisayarda, FTP protokol komutlarını yorumlayacak bir FTP istemcisi.

 

Bu koşullar sağlandıktan sonra FTP kullanılabilir. FTP’nin genel kullanımı “ftp<ftp yapılacak bilgisayarın adresi> şeklindedir. Bu aşamadan sonra adresi girilen bilgisayara bağlandıktan sonra kullanıcı adı ve şifre sorulur. Bu bilgiler girildikten sonra ise istenen bilgisayara bağlanılmış olur. FTP kullanımı için şu adımlar gereklidir:

 

  • Her iki bilgisayarın da internete bağlı olması gerekir.
  • Yine her iki bilgisayarda da FTP uygulaması yüklü olmalıdır.
  • Uygulamaya bağlanıldığında, bağlanılmak istenen bilgisayarın adresi girilmelidir.
  • Girilecek olan dosyaların olduğu hesabın yani kullanıcı hesabının girilmesi gerekir.
  • Kullanıcı hesabı şifreli ise bu şifre de girilmelidir.
  • Bağlantı kurulacak bilgisayar üzerinde FTP uygulamasının olması, verilen komutların yerine getirilmesini sağlayacaktır.
  • FTP gerçekleştirilecek bilgisayara ait adresin komut bölümüne girilmesi yeterlidir.
  • Erişim tamamlandıktan sonra belli komutlar girilerek dosya transfer işlemi tamamlanacaktır.

 

Birçok kullanıcı bu aşamada “FTP komutlarından hangisi dosya göndermek için kullanılır?” sorusunun yanıtını da merak ediyor. Şimdi hep birlikte sık kullanılan FTP komutları nelermiş detaylı şekilde inceleyelim.

FTP Komutları Nelerdir?

FTP ile dosya transferinde kullanılan komutlar şunlardır:

 

  • cd: Dizin değiştirme komutudur.
  • pwd: Hangi dizinin içerisinde bulunulduğunun ismini verir.
  • dir: Bulunulan dizin içerisindeki dosyaları listelemek için kullanılan komuttur.
  • Is: Bir dizin içerisinde çok sayıda dosya bulunduğunda bu dosyaları sayfa sayfa listelemek ve dosyaları kısa şekilde görmeye yarayan komuttur.
  • get: Dosya alma komutudur.
  • mget: Birden fazla dosya almak için kullanılan komuttur.
  • put: Dosya göndermek için kullanılan komuttur.
  • mput: Birden fazla dosya gönderme komutudur.
  • ascii: Dosya aktarımı sırasında aktarım modu olarak ASCII kullanılacağını belirten komuttur.
  • binary: Dosya aktarımında Binary modunun kullanılacağını belirten komuttur.
  • delete: FTP yapılan bir yerde istenen dosyayı silmek için kullanılır.
  • mkdir: FTP yapılan yerde yeni bir dizin oluşturmak için kullanılır.
  • rmdir: FTP yapılan yerdeki boş dizini silmek için kullanılır.
  • lcd: FTP ortamından ayrılmadan kendi bilgisayarınızda dizin değiştirmek için kullanılır.
  • close: FTP ortamından ayrılmadan sadece ilgili bağlantının kapatılması için kullanılır.
  • quit: FTP ortamından tamamen çıkmak ve bağlantıyı kapatmak için kullanılır.

FTP Nasıl Çalışır?

FTP ile bir sunucuya bağlanılabileceği gibi aynı zamanda Web üzerinden de herhangi bir sunucuya bağlanılabilir. Dosya aktarımı gerçekleştirmek isteyen bir kullanıcı, FTP programını çalıştırdığında diğer bilgisayar ile bağlantı başlatmış olur.

 

Bağlantı gerçekleştirilen sunucu ile dosya aktarımı gerçekleştirilmeden önce bir kullanıcı adı, sunucu adresi ve şifre girilmesi gerekir. Oturum açma işlemi sırasında ise komut satırı arabirimi kullanılır. Birçok sunucu FTP uygulamasına anonim olarak bağlanarak oturum açabilir ve dosya indirebilir. Yani bir kullanıcı olarak mevcut bir hesaba sahip olmasanız da FTP sunucusuna erişim sağlayarak dosya transferi gerçekleştirebilirsiniz.

 

FTP istemcileri, FTP üzerinden indirilen ve aktarılan tüm dosyaları kayıt altına alır. Geçmişe dönük tüm işlemleri kontrol etmek için sunucu günlüklerine bakılabilir. FTP işlevlerinin iç dinamiklerini öğrenmek için bu günlükler harika araçlardır.

 

FTP programında ikili aktarım modu bulunur. Bunlar ASCII ve Binary olarak bilinir. ASCII Bilgi Değişimi için Amerikan Standart Kodu olarak bilinir. 7 bitlik 128 karakter içeren bir küme olan ASCII’ye PostScript, txt ve HTML gibi dosyalar örnek verilebilir. Bu ikili mod sayesinde gönderim işlemi çok daha kolay bir hale gelir. Özellikle de metin tabanlı dosyaların aktarımında ASCII modunu kullanmak işlemi çok daha hızlı bir hale getirir.

 

En Popüler FTP Programları Nelerdir?

 

Günümüzde birçok farklı FTP programı kullanılmaktadır. Filezilla, CuteFTP, Core FTP LE, Smart FTP, Transmit, WinSCP (Windows için) ve ForkLift (MacOs için) en sık kullanılan FTP programları arasında yer alır.

 

  • FileZilla:

Kullanımı oldukça basit ve hızlı bir FTP programı olan FileZilla tüm işletim sistemleri ile uyumludur. Hem istemci hem de FTP sunucu yapılandırması açısından oldukça başarılı olan FileZilla birçok kişi tarafından tercih edilmektedir.

 

  • CuteFTP:

FTP uygulamaları arasında ilklerden biri olan CuteFTP kullanıcılara hızlı, kolay ve güvenli bir şekilde dosya aktarım imkanı sunar. Ücretli bir FTP uygulaması olan CuteFTP’yi ücretsiz deneme sürümü ile deneyimlemeniz mümkündür.

 

  • Core FTP LE:

Core FTP LE barındırdığı alt uygulamalar sayesinde iki bilgisayarda yer alan dosya ve klasörleri karşılaştırma imkanı sunan bir uygulama. Ücretsiz bir uygulama olan Core FTP LE ile güvenli bir şekilde dosya aktarımı gerçekleştirebilirsiniz. Aynı zamanda dosya aktarımı sırasında bir sorun ile karşılaştığınızda mail adresinize gelen bildirim sayesinde işlemi takip edebilirsiniz.

 

  • Smart FTP:

Üst düzey güvenlikli şekilde dosya transferi gerçekleştirme imkanı sunan Smart FTP kullanıcılara farklı birçok güvenlik protokolü sunar. Aynı zamanda içerisinde bir metin düzenleyicisi de bulunan uygulama sayesinde dosyalar üzerinde basit düzenlemeler yapmak da mümkün hale gelir.

 

  • Transmit:

Mac işletim sisteminde çalışan ve hem ücretli hem de ücretsiz versiyonu bulunan bir FTP uygulaması olan Transmit aynı zamanda SSH, SFTP, FTP ve FTPs bağlantıları gerçekleştirme imkanı da sunar.

 

  • WinSCP:

Windows işletim sistemi kullanıcıları için ideal FTP programlarından biri olan WinSCP birçok FTP protokolünü destekler. Bu da kullanıcıların başka bir programa ihtiyaç duymadan FTP yapabilmesini sağlar.

 

  • ForkLift:

MacOs işletim sistemi kullanıcıları için geliştirilmiş olan ForkLift, Mac kullanıcılarının alışık olduğu bir arayüze sahiptir. Çift bölmeli bir dosya aktarıcısı ve yöneticisi olan ForkLift ile birden fazla dosya konumu karşılaştırılabilir. Yan yana karşılaştırma özelliği bulunan program ile dosyalar arası taşıma yapmak ve istenen her şeyi tek pencereden görmek mümkündür.

 

 

 FTP hakkında merak edilen “FTP ne demek?” ve “FTP nasıl kullanılır?” gibi soruları yanıtladık. İnternetin kullanıcılara sunduğu kolaylıklardan biri olan FTP ile dosya aktarımını hızlı bir şekilde gerçekleştirmek için hızlı bir internet bağlantısı da şart. Evinizde hızlı ve kaliteli bir internet hizmetine ihtiyacınız varsa Vodafone Ev İnterneti, tarife ve paketleriyle yanınızda. Siz de Vodafone Ev İnternetine başvurmak için Vodafone online kanalları ve mağazalarını ziyaret edebilir ve hem fiber internet hem de DSL internet seçeneklerini değerlendirebilirsiniz.